Her yıl milyonlarca insan hem insan kaynaklı hem de doğal afetlerden etkilenmektedir. Afetler patlamalar, depremler, seller, kasırgalar, hortumlar veya yangınlar olabilir. Bir afette ölüm veya fiziksel yaralanma tehlikesiyle karşı karşıya kalırsınız. Ayrıca evinizi, eşyalarınızı ve toplumunuzu da kaybedebilirsiniz. Bu tür stres faktörleri sizi duygusal ve fiziksel sağlık sorunları açısından risk altına sokar.
Afet sonrası stres tepkileri, her türlü travma sonrası görülen yaygın tepkilere çok benzer. Felaketler çok çeşitli zihinsel ve fiziksel tepkilere neden olabilir. Ayrıca olaydan sonra ortaya çıkan sorunlara, tetikleyicilere veya travmayı hatırlatan şeylere de tepki verebilirsiniz.
Psikolojik İlk Yardım Nasıl Yapılır?
Bir doğal afet veya terör saldırısından sonra, yoğun duygular içinde olan birçok insan olacaktır. Bu zor durumlarda, kolektif bir kayıp yaşıyor, yaşananları acıyla izliyoruz. Bir noktada da birbirimizin elinden tutmaya çalışıyor, nasıl destek olabileceğimizi arıyoruz. Birbirimize destek olmamız gereken bu dönemde psikolojik ilkyardım ile insanları travmanın uzun dönemde çıkacak etkilerinden koruyabiliriz. Psikolojik destek vermek istiyorsanız aşağıdaki adımlara göz atmayı deneyin.
Kişiye yaklaşın
Kendinizi tanıtın ve bağlı olabileceğiniz herhangi bir kuruluşu belirtin.
Kibar olun; lütfen ve teşekkür ederim demeyi unutmayın.
Mümkünse konuşmak için güvenli ve özel bir yer bulun.
Duygularını dengeleyin
Sakin ve sıcak bir tonda iletişim kurun. Kişi şokta olabilir, bu nedenle zaman zaman kendinizi tekrarlamanız gerekebilir.
Yavaş, derin nefes almak gibi bazı topraklama egzersizlerinde onlara rehberlik etmeyi teklif edin.
Onlara sarılmadan veya dokunmadan önce izin isteyin.
İhtiyaçlarını karşılayın
Kişiye neye ihtiyacı olduğunu sorun. Önceliklerinin ne olduğunu varsaymayın.
Neye ihtiyaçları olduğunu bilmiyorlarsa, battaniye veya su gibi pratik bir destek sunun.
Kayıp aile üyelerini veya arkadaşlarını bulmalarına yardımcı olun.
Onları gerçekler hakkında bilgilendirin
Onlara olay ve devam eden yardım çalışmaları hakkında somut bilgiler verin.
Yanlış vaatlerde bulunmayın. “Her şey yoluna girecek” gibi genellemelerden kaçının.
Bir sorunun cevabını bilmiyorsanız dürüst olun.
Hikayelerini destekleyin
Kişinin mahremiyetine saygı gösterin. Travmalarını anlatmaları veya kişisel detaylarını paylaşmaları için baskı yapmayın.
Kişinin krize istediği manevi veya dini anlamı yüklemesine izin verin.
Gerekirse ağlamalarına veya sessiz kalmalarına izin verin.
Onları diğer hizmetlere yönlendirin
Hayatta kalanları en yakın yardım istasyonuna yönlendirin. Henüz hareket etmeye hazır değillerse onları zorlamayın.
Travma danışmanlığı gibi uzun vadeli hizmetler için onlara yazılı iletişim bilgileri verin.
Çocukların ekstra yönlendirme ve bakıma ihtiyaç duyabileceğini unutmayın.
Psychological first aid for first responders [PDF]. (n.d.). SAMHSA. Retrieved from https://bit.ly/2NKy0Bb